Trong ngành chăn nuôi thủy sản Việt Nam, có rất nhiều loại thủy sản được nuôi rất đa dạng. Mỗi loại thủy sản sẽ có một phương pháp, kỹ thuật nuôi khác nhau. Tùy theo tập tính, đặc điểm của mỗi loại mà bà con nông dân sẽ cải tạo ao nuôi khác nhau. Gần đây, trong ngành chăn nuôi thủy sản bà con nông dân đã thay đổi nuôi nhiều loại thủy sản khác nhau. Nhằm làm đa dạng sản phẩm và giảm cạnh tranh đối với các mặt hàng thủy sản khác.
Cá leo một loại cá có giá trị kinh tế ao, sản lượng cao. Vì vậy, nhiều người tiêu dùng rất yêu thích khi sử dụng loại cá này vào các món ăn gia đình. Chính vì vậy các trang trại nuôi cá leo dần xuất hiện ngày một nhiều hơn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bà con biết được phương pháp nuôi cá leo rất đơn giản.
Mục Lục
Thông tin về loại cá leo
Cá leo là loài cá có kích thước lớn, thịt ngon, được nhiều người ưa thích và có giá trị thương phẩm cao. Loài cá da trơn to lớn, phàm ăn, ăn thịt này sinh sống trong các khu vực với bờ cỏ, chủ yếu ẩn nấp trong các hang hốc dọc bờ sông hay kênh. Gắn liền với các vùng nước sâu và chảy chậm có lớp bùn đáy. Chúng là loài cá chậm chạp và kiếm ăn tại tầng bùn đáy. Cá non chủ yếu ăn côn trùng; còn cá trưởng thành ăn cá nhỏ, động vật giáp xác và động vật thân mềm. Đây là loài cá đẻ trứng và đẻ vào khoảng thời gian mùa hè trước gió mùa. Trong lưu vực sông Mê Kông, chúng còn di cư vào các sông suối nhỏ và vùng ngập lụt.
Điều kiện ao nuôi cá leo
- Ao nuôi không bị rợp bóng, phải thoáng mát.
- Diện tích ao 1.000 – 3.000 m2.
- Bờ ao chắc chắn, không bị rò rỉ, giữ được mức nước trong ao ổn định. Bờ phải cao hơn mức nước cao nhất 0,5m.
- Có cống cấp và cống thoát riêng biệt.
- Nguồn nước cấp vào phải chủ động, không bị ô nhiễm.
- Mức nước trong ao phải duy trì: 1,2 – 1,5 m là tốt nhất.
Cải tạo ao nuôi cá leo
- Tháo cạn nước ao, dọn sạch cỏ rác ở ao và ven bờ, tu sửa lại bờ, cống ao, đăng chắn.
- Vét bùn, chỉ nên để lại lớp bùn đáy 15 – 20cm.
- Dùng vôi bột rải đều đáy ao với lượng 7 – 10 kg/100 m2 để tẩy ao, khử trùng, diệt tạp.
- Sau khi rải vôi nên cày xới để trộn vôi với bùn đáy.
- Phơi đáy ao 5 – 7 ngày (Lưu ý: Những ao có lớp phèn tiềm tàng thì không phơi khô).
- Cấp nước: Cho nước vào ao trước khi thả cá 3 – 5 ngày, nước được cấp vào ao phải qua túi lọc để ngăn địch hại theo dòng nước lọt vào ao.
Hướng dẫn chọn và thả giống
- Mùa vụ thả: Thả giống từ tháng 2 – 3 dương lịch.
- Chọn giống: Cá giống có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Chọn cá khoẻ mạnh, không dị hình, dị tật, không có dấu hiệu bệnh lý. Cá đồng đều, cân đối, không bị xây xát, không mất nhớt, bơi lội nhanh nhẹn, bơi chìm trong nước theo đàn.
- Mật độ thả: Tùy thuộc điều kiện cụ thể của ao và trình độ kỹ thuật của chủ hộ mà định ra mật độ nuôi cho phù hợp, có thể thả 2 – 3 con/ m2.
- Cách thả: Cho cá làm quen với môi trường nước bằng cách cho túi cá xuống ao từ 5 – 10 phút mới mở túi cho nước ao tràn vào một ít và để cá từ từ bơi ra ngoài ao, phải làm nhẹ nhàng tránh làm đục nước nơi thả cá. Thả cá vào sáng sớm hoặc chiều mát.
Hướng dẫn chăm sóc và quản lý ao nuôi cá leo
Kỹ thuật chăm sóc cá leo
Thức ăn: Có 2 loại là thức ăn tươi sống và thức ăn chế biến. Thức ăn chế biến của cá leo được phối trộn theo tỉ lệ như sau: Bột cá (55%) + Đỗ tương ( 30%) + Bột mì ( 7%) + Cám gạo (5%) + Dầu cá (1%) + Vi lượng Vitamin (2%).
Cách chế biến thức ăn
- Nếu cho ăn riêng thức ăn chế biến và thức ăn tươi sống. Đối với thức ăn là cá: Cá phải tươi không ươn thối, rửa sạch cá, cắt nhỏ vừa cỡ miệng cá; Đối với thức ăn chế biến: Nguyên liệu phải được nghiền thành bột, trộn đều, cho thêm nước đủ độ ẩm và ép thành viên. Sau đó, sấy khô để bảo quản cho cá ăn dần.
- Nếu phối trộn thức ăn chế biến với thức ăn tươi sống tỷ lệ về khối lượng giữa cá nghiền và các nguyên liệu còn lại là 1/1. Dùng máy ép hỗn hợp thành viên thức ăn cỡ 3 – 4 mm sau đó nắm lại thành từng nắm có khối lượng 200 – 300g/nắm.
Cách cho ăn
Nếu cho ăn riêng rẽ thức ăn chế biến và thức ăn tươi sống: Mỗi ngày cho cá ăn 2 lần vào sáng sớm và chiều mát. Buổi sáng cho cá ăn thức ăn tươi sống, buổi chiều cho cá ăn thức ăn viên chế biến. Tỷ lệ khối lượng giữa thức ăn chế biến và thức ăn tươi sống là 1/1. Nếu cho ăn thức ăn phối trộn: Cho cá ăn 1 lần vào sáng sớm.
Lượng thức ăn
Khối lượng thức ăn dựa vào khối lượng của cá.
Trong những ngày nhiệt độ xuống thấp, giảm lượng thức ăn còn khoảng 40 – 70% so với bình thường. Trong ao nên đặt các sàng để kiểm tra thức ăn. Cứ 1.000 m2 đặt 2 sàng. Sàng có diện tích 1m2 được đặt cách đáy ao 10 – 20 cm.
Cách quản lý cá leo
- Tùy vào điều kiện cụ thể, trong ao có thể lắp máy phun mưa nhân tạo hoặc máy quạt nước phòng trường hợp cá nổi đầu do lâu ngày không thay được nước hoặc do thời tiết thay đổi bất thường.
- Thường xuyên cho nước chảy qua ao nuôi. Trong trường hợp không có nước chảy qua thì dùng máy bơm để tạo dòng chảy trong ao nuôi.
- Trong trường hợp độ sâu ao dưới mức quy định, phải kiểm tra bờ, cống tìm chỗ rò rỉ để xử lý rồi cấp thêm nước vào ao cho đạt độ sâu quy định.
- Nếu thấy thức ăn vẫn còn trong sàng cho cá ăn, phải giảm lượng thức ăn cho phù hợp.
- Mỗi tháng kiểm tra cá 1 lần, xác định khối lượng của 30 – 50 cá thể để theo dõi sinh trưởng của cá và phát hiện tình trạng phát sinh bệnh trong ao nuôi.
- Trong quá trình nuôi cần áp dụng các biện pháp phòng bệnh tổng hợp. Đầu tiên cần làm sạch môi trường ao nuôi; Tăng sức đề kháng cho cá.; Ngăn ngừa bệnh.
Hướng dẫn thu hoạch cá
- Sau thời gian 6 tháng nuôi, tùy thuộc vào nhu cầu thị trường để tiến hành thu hoạch.
- Ngừng cho cá ăn trước khi thu 1 ngày.
- Có thể thu hoạch cá thịt bằng cách đánh tỉa những con lớn hoặc thu hoạch một lần khi cá đạt kích cỡ đồng đều.
