Điều là một loại cây lâu năm và mang đến được nhiều lợi ích về kinh tế cho các hộ nông dân. Tuy nhiên việc trồng cây điều chỉ thật sự mang đến được năng suất cao và giá trị kinh tế “khủng” khi chúng được chăm sóc, phòng trị bệnh một cách đúng đắn. Có rất nhiều loại nấm bệnh có thể xuất hiện trên cây điều bất cứ lúc nào nếu người nông dân không biết phòng và trừ bệnh đúng cách. Do đó bất cứ người trồng điều nào cũng nên trang bị cho mình những kiến thức về phòng trừ bệnh trên cây điều thật chuẩn để có thể đạt được năng suất cao nhất có thể. Bài viết sau đây sẽ chi sẻ về những loại bệnh phổ biến ở cây điều và cách phòng trừ chuẩn xác nhất mà ai cũng nên biết.
Mục Lục
Bệnh đốm lá nâu gây ra vết cháy trên lá
Bệnh đốm lá nâu do một số nấm (Phyllosticta sp, Pestalotia sp, Phomopsis sp, Collectotrichum sp) gây ra.
Triệu chứng của bệnh
Bệnh phát sinh trên lá, đôi khi có trên cành. Đầu tiên là những chấm nhỏ màu nâu vàng sau lan rộng gây những vết cháy trên lá, có khi đến 2/3 lá và làm rụng lá. Trên cành vết bệnh màu nâu xám, vỏ cành bị khô, đôi khi bệnh cũng làm khô hoa.
Điều kiện phát sinh và cách phòng trừ
Điều kiện phát sinh và phát triển: Nấm thường phát triển nhiều trên các cây điều thiếu dinh dưỡng, bị suy yếu. Bệnh lây lan nhanh trong điều kiện ẩm độ không khí cao, thiếu ánh sáng.
Một vài biện pháp phòng trừ bệnh đốm lá nâu:
– Cũng như đối với bệnh thán thư.
-Chú ý: Nên phun sớm vào thời điểm mới phát hiện bệnh. Trong lúc phun, nên phun đều lên tán lá non và các chùm hoa sắp trổ.
Bệnh thán thư trên cây điều
Bệnh thán thư do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra. Bệnh có thể gây hại trên nhiều loài cây trồng khác nhau.
Triệu chứng của bệnh thán thư
Nấm có thể gây hại trên lá, chồi non, bông và trái. Trên lá, vết bệnh ban đầu là những chấm nhỏ màu nâu tím, sau lớn dần hơi tròn. Giữa những chấm tròn này có màu nâu xám, chung quanh viền nâu vàng. Trên vết bệnh có những chấm đen nhỏ đó là các ổ bào tử. Nhiều vết bệnh liên kết nhau làm lá điều bị cháy khô từng mảng. Trên cành non bệnh tạo các vết nâu làm khô vỏ, cành héo. Bông bị bệnh biến nâu khô và có hiện tượng rụng nhiều. Vết bệnh trên quả là những đốm nâu, hơi ướt, bên trong bị thối.
Bệnh thán thư trở nặng có thể khiến cho phần đọt và lá khô vàng. Còn phần hoa và quả điều thì sẽ có nguy cơ lớn bị thối rụng. Việc này sẽ làm cho cây sinh trưởng kém, năng suất giảm nghiêm trọng.
Điều kiện phát triển và cách phòng bệnh
Điều kiện phát triển, phát sinh: Bệnh phát triển nhiều trong điều kiện thời tiết nóng ấm, đặc biệt là lúc độ ẩm trong không khí cao. Cây chăm sóc kém, sinh trưởng yếu, bị tác hại nặng.
Cách phòng trừ bệnh thán thư:
– Tăng cường chăm sóc vườn cây, tạo cho vườn thông thoáng.
– Khi bệnh phát sinh, điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển có thể sử dụng thuốc trừ bệnh có hoạt chất Carbendazim như Bavitin 50WP; Carbenda 60WP, 50SC; Derosal 50SC, 60WP để phun.
Bệnh nấm hồng (mốc hồng) trên cây điều
Bệnh nấm hồng ở cây điều do loại nấm Corticium salmonicolor gây ra.
Triệu chứng của bệnh nấm hồng trên cây điều
Trên vỏ cây ở thân hoặc cành xuất hiện những đốm trắng, đó là những sợi nấm đan dầy. Về sau các đốm trắng lớn dần chuyển dần sang màu hồng, bao phủ một phần hoặc quanh khắp vỏ cây. Trên cành bệnh thường ở chỗ nhánh giáp với thân. Khi bệnh phát triển mạnh, vỏ cây bị bong ra và cành bị bệnh lá vàng và chết khô dần từ ngọn trở vào.
Điều kiện phát sinh và cách phòng trừ
Điều kiện phát sinh và phát triển: Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt độ cao, mưa nhiều, cây rậm rạp ít ánh nắng. Sợi nấm và bào tử tồn tại ở các cành bị hại, gặp điều kiện thích hợp phát triển tiếp tục lây nhiễm.
Hướng dẫn cách phòng trừ:
– Thực hiện vệ sinh vườn điều thường xuyên, tỉa bớt các cành lá vô hiệu. Bên cạnh đó cần chặt bỏ những cành bị bệnh đem đốt. Sau đó tiến hành dùng các thuốc gốc đồng bôi vào mặt cắt để ngăn nấm xâm nhập trở lại.
– Cạo sạch các vết bệnh ở thân cây, bôi thuốc gốc đồng.
– Ở các vùng thường bị bệnh, phun phòng bệnh bằng các loại thuốc gốc đồng.
Bệnh chảy mủ trên thân cành của cây
Do nhiều loại nấm Pellicularia salmonicolor, Diplodia natalensis, Ceratocystis sp … gây hại.
Triệu chứng của bệnh
Khi cây bị bệnh, thân cành xuất hiện các đường nứt dọc. Tại những vết nứt này sẽ bắt đầu có hiện tượng chảy nhựa. Lúc đầu phần nhựa sẽ có màu nâu nhạt, sau một thời gian thì sẽ đen sẫm dần. Nếu bị nặng, cây có thể bị suy kiệt dần và chết.
Điều kiện phát sinh, phát triển và cách phòng trừ bệnh
Điều kiện phát triển: Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt độ cao, mưa nhiều, cây rậm rạp ít ánh nắng.
Biện pháp phòng trừ:
– Tạo vườn thông thoáng, thoát nước tốt.
– Thường xuyên phun ngừa Bordeaux 1% vào đầu mùa mưa và quét Bordeaux 2% từ dưới đất lên lm.
– Khi cây bị bệnh, nên cạo sạch vết bệnh rồi quét Bordeaux.
Bệnh thối cổ rễ trên cây điều
Bệnh thối cổ rễ cây do nấm Rhizoctonia sp gây hại.
Triệu chứng của bệnh thối cổ rễ ở cây điều
Bệnh hại phổ biến trên cây giống ở các vườn ương và cây điều con khi mới trồng ra vườn sản xuất. Ở chỗ cổ rễ giáp mặt đất xuất hiện các vết màu nâu. Lúc đầu những vết nâu này sẽ nhỏ, sau lan rộng ra xung quanh gốc. Nó sẽ làm cho vỏ cây chỗ bị bệnh thối khô và bong ra để trơ phần lõi gỗ cũng bị thâm đen. Cây mới bị bệnh sinh trưởng kém, sau đó lá vàng, sau cùng cả cây héo chết.
Một số trường hợp cùng với nấm Rhizoctonia còn có nấm Fusarium cùng xâm nhập gây hại làm cây mau suy yếu và chết.
Điều kiện phát sinh và phát triển của bệnh
Trong điều kiện cây sinh trưởng kém và bị vết thương ở phần gốc thân nơi tiếp giáp với rễ tạo thuận lợi cho nấm bệnh xâm nhập vào cây gây hại. Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết ẩm ướt, vườn ương không thông thoáng, đất thoát nước kém.
Hướng dẫn các biện pháp phòng trừ bệnh
– Xử lý đất và ruột bầu bằng Formol 40% (pha 50cc Formol với 5 lít nước phun cho đất).
– Chăm sóc cây con đầy đủ, tránh gây thương tích cho cây.
– Không để ngập luống ương cây con khi tưới. Kiểm tra thường xuyên, khi phát hiện cây con bị bệnh thì loại bỏ ngay khỏi vườn ương. Khi bệnh phát sinh trong điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển thì dùng thuốc trừ bệnh để phun trừ.
Các giai đoạn chăm sóc và phun thuốc cho cây điều
Để việc phòng trừ sâu bệnh cho cây điều đạt hiệu quả cao cần tác động một số thời điểm:
– Sau thu hoạch (từ tháng 4 – 5) dọn vườn, cắt tỉa và đốt các cành bị sâu bệnh.
– Thời kỳ điều ra chồi non (từ tháng 7 – 11): Giai đoạn này điều ra từ 1 – 3 đợt chồi, xuất hiện một số sâu bệnh như nhóm sâu ăn lá, bệnh thán thư, nếu mức gây hại nặng thì mới phun thuốc phòng trừ.
– Thời kỳ điều ra hoa đậu trái (tháng 12 – 3): Đây là giai đoạn phòng trừ sâu bệnh quan trọng nhất và có hiệu quả kinh tế cao nhất trong năm, giai đoạn này thường xuất hiện bọ xít muỗi phá hại nặng và bệnh thán thư gây khô cành non, bông và rụng trái non.
– Bọ xít muỗi chích hút mở đường cho nấm bệnh xâm nhập gây hại như là tác nhân thứ cấp. Do đó để phòng trừ có hiệu quả nên kết hợp phun thuốc trừ sâu và bệnh, phun 3- 4 lần, 2 lần phun cách nhau 10 ngày.
– Để hạn chế rụng bông và trái non phun chế phẩm Bortrac 2 lần 3 lần 1 ra hoa 5 10cm, lần 2 khi tượng trái non.
