Thịt dê đang là loại thực phẩm rất được người tiêu dùng ưa chuộng bởi vị thơm ngon tự nhiên và các chất dinh dưỡng có trong thịt heo. So với các loài vật nuôi khác, thì rủi ro trong chăn nuôi dê sẽ ít hơn. Bởi vì dê có khả năng chống lại bệnh tật tốt, phát triển nhanh trong một thời gian ngắn và mang lại doanh thu nhanh chóng.
Nghề nuôi dê ở nước ta đã có từ lâu nhưng chỉ mang tính nhỏ lẻ, tự phát, chưa được quy hoạch và chăn nuôi theo hướng công nghệ cao. Khi nuôi dê con đòi hỏi người nuôi phải có nhiều kinh nghiệm và kỹ thuật cao hơn. Để giúp bà con chăn nuôi dê có một khởi đầu tốt và đạt năng suất cao. Ở bài viết dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ các kỹ thuật nuôi dê con chi tiết nhất.
Mục Lục
Cách làm chuồng nuôi dê
Dù là chăn nuôi dê theo phương thức ăn thả tự nhiên hay nhốt chuồng khép kín thì bà con cũng phải tuân thủ các yêu cầu làm chuồng cơ bản nhất. Những yêu cầu chung về chuồng nuôi:
– Hướng: Nên lựa chọn hướng Đông Nam hoặc hướng Nam để chuồng thông thoáng, mát mẻ. Với phương pháp pháp chăn thả tự nhiên thì không bắt buộc.
– Vị trí: Chuồng dê phải có áo, không bị ẩm ướt, trũng nước. Lựa chọn vị trí làm chuồng sạch sẽ, yên tĩnh, cách xa khu dân cư, nguồn nước. Nhưng phải đảm bảo dễ dàng quản lý, chăm sóc và vệ sinh.
– Khoảng cách từ sàn nuôi đến mặt đất phải cao từ 50 – 80cm. Nền chuồng bên dưới sàn phải có độ nghiêng từ 2 – 3%, dốc dần về phía rãnh thoát nước.
– Sàn nhốt dê chỉ được hở từ 1 – 1,5cm để chân dê không bị lọt xuống bên dưới nhưng vẫn dễ dàng dọn dẹp vệ sinh.
– Bà con phải làm cửa chuồng dê để quản lý, bảo vệ và thuận tiện trong việc xuất bán đàn dê. Cửa chuồng yêu cầu rộng từ 60 – 80cm.
– Đối với mô hình nuôi dê nhốt chuồng khép kín, trong chuồng nuôi bà con phải treo máng thức ăn tinh, máng thức ăn thô xanh, máng uống.
– Đối với hình thức nuôi dê nhốt chuồng có sân chơi thì sân chơi phải rộng gấp 3 lần chuồng. Phải đảm bảo mật độ 2 – 5m2/ con, xung quanh có lưới thép hoặc gỗ tre để làm hàng rào bảo vệ. Trong sân cũng có máng ăn, máng uống.
Kỹ thuật chăm sóc và chăn nuôi dê con
Chăm sóc dê con từ sau khi đẻ đến 10 ngày tuổi
Dê con vừa đẻ xong bạn lau khô mình cho nó rồi cắt rốn ngay (cắt cách cuống rốn 3 – 4cm, vuốt hết máu ra ngoài). Sau đó, bạn lấy dây chỉ buộc cuống rốn cách bụng khoảng 3 – 4cm rồi cắt phần bên ngoài của cuống rốn. Cuối cùng, bạn cần phải sát trùng chỗ cắt bằng oxy già hay cồn iod 5%. Vẫn để dê nằm chung chuồng với mẹ, lót chỗ nằm bằng rơm hoặc cỏ sạch. Trong nửa giờ sau khi đẻ, dê con cần được bú sữa đầu. Vì lúc này sữa mẹ rất tốt, có nhiều chất dinh dưỡng và kháng thể giúp dê con mau lớn. Ngoài ra còn có sức đề kháng chống được tình trạng suy dinh dưỡng và bệnh đường tiêu hoá.
Nếu dê con quá yếu, không tự bú được thì bạn tập cho nó bú hoặc vắt sữa vào bình rồi cho nó bú 3 – 4 lần/ngày. Nếu dê mẹ không chịu cho bú thì bạn giữ chặt dê mẹ, vắt bỏ tia sữa đầu rồi đưa núm vú vào miệng dê con, tập cho nó bú. Lúc nào nhận thấy dê con đã bú no bạn mới cho nó rời vú mẹ. Tập cho sê bú vài ngày như thế thì dê mẹ sẽ cho con bú trực tiếp. Ngoài ra bạn cần tập cho dê con bú đều hai vú mẹ. Nếu chỉ bú một bên, vú còn lại sẽ cương sữa làm dê mẹ đau, không chịu cho con bú nữa.
Chăm sóc dê con từ 11 – 45 ngày tuổi
Đây là giai đoạn vắt sữa dê mẹ (2 lần/ngày, lúc sáng và chiều tối đối với dê mẹ có năng suất sữa trên 1 lít/ngày). Sau khi vắt sữa xong bạn cho dê con bú phần sữa còn lại trong bầu vú của dê mẹ. Nếu thấy dê con bú chưa no thì bạn cho nó bú thêm khoảng 300 – 350 ml sữa (bằng bình, 2 – 3 lần/ngày). Mỗi ngày bạn cho dê con bú khoảng 450 – 600ml sữa là vừa. Để xác định lượng sữa dê con bú, bạn cân trọng lượng của nó trước và sau khi cho bú.
Nếu dê mẹ tiết sữa dưới 1 lít/ngày, bạn chỉ vắt sữa 1 lần/ngày vào buổi sáng. Bạn cần tách dê con khỏi mẹ từ 5 giờ chiều hôm trước đến 6 giờ 30 phút sáng hôm sau. Rồi cho dê con theo mẹ suốt thời gian còn lại trong ngày, không cần cho bú thêm bằng bình. Từ lúc dê 11 ngày tuổi trở đi, bạn có thể cho ăn thêm các loại thức ăn dễ tiêu. Chẳng hạn như các loại cỏ lá non sạch, chuối chín, bột bắp, bột đậu nành rang,… Lượng thức ăn tăng dần: Từ 28 đến 45 ngày tuổi cho ăn khoảng 30 – 35 g thức ăn tinh; từ 46 – 90 ngày tuổi cho ăn 50 – 100g thức ăn tinh.
Chăm sóc dê con từ 46 – 90 ngày tuổi
– Ở giai đoạn này bạn chỉ cho dê con bú 2 lần/ngày và giảm lượng sữa cho bú xuống (từ 600ml còn 400ml). Thay vào đó bạn cho dê con ăn dặm thêm thức ăn dinh dưỡng (nên hâm nóng ở 38 – 40 độ C). Riêng bình sữa, bạn cần khử tiệt trùng trước và sau khi cho bú. Bạn nên lau sạch nền chuồng khi dê con đã bú xong. Bạn cần thả dê con đi lại tự do trong sân chơi hoặc chăn thả nơi gần chuồng để tập cho nó vận động.
Dê con dễ bị cảm lạnh, tiêu chảy, viêm loét miệng. Do đó bạn nên giữ ấm cho nó khi trời trở gió (lót ổ rơm sạch, che chắn chuồng và vệ sinh chuồng trại thường xuyên). Ngoài ra, bạn không nên chăn thả dê con dưới 1 tháng tuổi. Nếu thấy dê con gầy yếu, suy dinh dưỡng. Bạn cần cho ăn thêm những chất bổ sung dinh dưỡng như vitamin và premix khoáng. Hoặc nên loại bỏ ngay để tránh lãng phí tiền của và công nuôi mà không đạt kết quả tốt.
