Dân gian chúng ta có câu: “Thương nhau củ ấu cũng tròn, ghét nhau củ bồ hòn cũng méo”. Củ ấu từ đó trở nên quen tai với nhiều người Việt Nam tuy nhiên quen mắt thì không phải ai cũng có cơ hội. Nếu chưa tận mắt thấy thì có thể bạn sẽ có nhiều nhầm lẫn về loại củ tưởng chừng quen thuộc này. Củ ấu Việt Nam còn gọi là ấu trụi, ấu nước là cây thủy sinh thường mọc ở vùng nước đọng, có phần hái để làm nhiều món ăn. Phần này là “quả” ấu nhưng vì phát triển dưới nước đến khi già thì rụng và vùi xuống bùn sâu nên thường được người dân gọi là “củ”.
Mục Lục
Củ ấu trở nên hot
Gần đây, trên Tiktok, nhiều khán giả bất ngờ với hình ảnh hái củ ấu trên sông. Cây ấu sống dưới nước như lục bình, ra hoa kết quả, khi chín sẽ tự rụng rồi vùi vào bùn. Củ ấu nhiều nơi gọi là sừng trâu được trồng khá nhiều ở ao hồ hay miền sông nước Việt Nam. Một số địa phương ở Thanh Hóa, Phú Thọ hay các tỉnh miền Tây, củ ấu được trồng trong ao nuôi cá để cải thiện kinh tế. Củ ấu có thể được tìm thấy ở các khu chợ hoặc sàn thương mại điện tử. Với giá từ 20.000 đồng/kg.
Trong củ ấu có chứa 49% tinh bột và 10,3% đạm nên có thể dùng làm lương thực. Củ ấu có thể ăn sống, luộc lên ăn chơi, dùng hầm xương, nấu lẩu, làm bánh… Ngoài ra, dân gian thường dùng củ ấu để chữa cảm sốt, nhức đầu, giải độc rượu hay trị bệnh dạ dày. Trong tuổi thơ của nhiều người, củ ấu có vỏ cứng còn dùng làm sáo thổi.
Nhân rộng quy mô củ ấu
Bà Đỗ Thị Thoan – công chức nông nghiệp xã Vĩnh An cho hay; những năm được mùa, sản lượng ấu ở đây có thể đạt 8-10 tấn/ha. Giúp nhiều gia đình thoát nghèo, ổn định kinh tế.
“Củ ấu là một trong những sản phẩm đặc trưng, thế mạnh của địa phương. Thời gian tới, chính quyền sẽ khuyến khích bà con mở rộng diện tích. Đồng thời tìm giải pháp đấu mối với thương lái và các điểm tham quan du lịch quanh vùng; để quảng bá, giới thiệu sản phẩm quê nhà đến với nhiều du khách hơn…”, bà Thoan nói.
Công dụng của củ ấu
Chống nắng nóng
Theo y học cổ truyền, củ ấu có vị ngọt, tính mát, vào tỳ. Tác dụng ích khí kiện tỳ, thanh thử giải nhiệt lương huyết, trừ phiền chỉ khát. Di chiết trong rượu củ ấu có thể sử dụng nhằm giúp chống nóng, chống nắng, giải độc say rượu, trừ rôm sảy. Còn với những củ ấu già có tác dụng kiện tỳ bổ khí. Và những loại ấu này thường được sử dụng trong trường hợp tỳ hư tiết tả, chu kỳ kinh nguyệt với hàm lượng máu khá nhiều, trĩ xuất huyết và có thể chống suy nhược.
Thanh lọc cơ thể
Củ ấu Việt Nam còn giúp cơ thể thanh lọc giải độc đặc biệt đối với gan. Khi sử dụng củ ấu sẽ giúp mang lại sức khỏe tốt hơn; cũng như điều trị hiệu quả với bệnh tiêu chảy. Củ ấu còn được sử dụng trong điều trị bệnh eczema với hỗn hợp củ ấu nấu chín cùng với nước. Bổ sung thêm một ít nước chanh vào hỗn hợp này và thoa lên vùng da nhiễm bệnh của bệnh nhân.
Kháng khuẩn
Củ ấu Việt Nam còn có khả năng kháng khuẩn mạnh mẽ. Giúp làm lành các nhiễm trùng do vi khuẩn. Đồng thời củ ấu cũng giúp loại bỏ đờm, chữa cảm lạnh và cúm. Hay củ ấu cũng giúp giảm viêm khớp, đau sưng và tấy đỏ. Hơn nữa, một vài nghiên cứu cũng cho kết quả ăn củ ấu có khả năng mang lại hiệu quả cho những bệnh nhân loét dạ dày.
