Thỏ thuộc dòng động vật có vú rất mắn đẻ, trong đời sống hoang dã, cứ mỗi tháng thỏ đẻ được 1 lứa con. Khi thỏ mẹ đẻ đến lứa thứ 4, thì lúc này đứa con đầu lòng của nó cũng đã bắt đầu động dục. Có thể nói sức sinh sản của những chú thỏ không thua kém gì loài chuột. Chính vì thấy chúng quá mắn đẻ, nên hiện nay mô hình chăn nuôi thỏ ngày càng phát triển rộng rãi, đem lại giá trị kinh tế cao cho các hộ chăn nuôi. Bên cạnh đó, việc chăn nuôi thỏ có nguồn vốn ban đầu khá thấp, chuồng trại có thể tận dụng nhiều vật liệu có sẵn, đồng thời giải quyết được bài toán lao động nhàn rỗi ở nông thôn.
Mục Lục
Chăn nuôi thỏ sinh sản liệu có khó?
Thỏ rất dễ nuôi, không kén thức ăn, thức ăn chủ yếu là rau cỏ, lá cây. Thời gian sinh trưởng của thỏ ngắn, thời gian nuôi khoảng 3-3,5 tháng sẽ đạt trọng lượng giết thịt; khoảng 5,5-6 tháng thỏ bắt đầu sinh sản. Một năm thỏ cái đẻ 6-7 lứa, mỗi lứa 6-7 con. Một thỏ mẹ 4-5kg có thể sản xuất ra 90-140kg thịt thỏ một năm, nên thu hồi vốn nhanh. Phù hợp với khả năng của nhiều gia đình.
Tuy nhiên, để chăn nuôi thỏ thành công cần phải nắm vững các yêu cầu về Kỹ thuật trong chăn nuôi thỏ, cách chọn giống, làm chuồng trại chuẩn bị thức ăn, công tác vệ sinh phòng bệnh…Sau đây Chúng tôi xin giới thiệu một số biện pháp và kỹ thuật chăn nuôi thỏ để bà con nông dân tham khảo.
Thiết kế chuồng trại nuôi thỏ
Có thể làm chuồng xây bằng gạch, bằng gỗ, tranh tre hoặc bằng các nguyên vật liệu sẵn có tại địa phương nhưng phải đảm bảo các yêu cầu:
- Thỏ hoạt động thoải mái, không ảnh hưởng đến sức khỏe.
- Dễ quét dọn vệ sinh, sát trùng. Thuận tiện trong việc chăm sóc thỏ.
- Bảo vệ thỏ khỏi sự tấn công của các địch hại bên ngoài (mèo, chuột,…).
- Phải chắc chắn, rẻ tiền và dễ thay thế khi bị hư hỏng.
- Phải đảm bảo thông thoáng, sạch sẽ, tránh mưa tạt, gió lùa. Đặc biệt, vì thỏ là vật nuôi rất mẫn cảm, dễ lây nhiễm bệnh nên chuồng nuôi thỏ phải cách xa chỗ nuôi các loài gia súc khác.
Máng ăn và máng uống
- Máng ăn: Có thể làm bằng chậu sành, máng nhựa, máng bằng gỗ,…
- Máng uống: Có thể làm bằng chậu sành, gáo dừa, chai nhựa,… Với những trại nuôi quy mô lớn, cần bố trí hệ thống máng nước uống tự động để đảm bảo vệ sinh, thuận tiện hơn trong việc chăm sóc.
Thức ăn nuôi thỏ Gồm 2 nhóm: Nhóm thức ăn thô và nhóm thức ăn tinh. Nhóm thức ăn thô được sử dụng với khối lượng tương đối lớn (gồm thức ăn thô xanh, thô khô và củ quả), nhóm thức ăn này có hàm lượng dinh dưỡng thấp, chủ yếu cung cấp chất xơ cho thỏ. Thức ăn tinh ít nước, ít xơ, có giá trị dinh dưỡng cao và thỏ chỉ sử dụng với khối lượng rất nhỏ.
Kỹ thuật chọn giống
Chọn giống có hai phương pháp chọn giống: Phương pháp chọn theo gia phả là cách chọn giống dựa vào sổ sách, lý lịch được ghi chép lại của các thế hệ trước (ông bà, cụ kỵ, cha mẹ,…), các thế hệ cùng thời (anh, chị, em,…), chủ yếu căn cứ khả năng sinh trưởng, khả năng sinh sản. Phương pháp chọn theo cá thể là căn cứ vào ngoại hình, khả năng sinh trưởng, sinh sản của cá thể được chọn.
Thỏ đực giống
Thỏ đực giống đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển đàn. Một con đực giống tốt có thể phụ trách phối giống cho 5-6 con cái. Ngoài việc chọn đực giống tốt, việc chăm sóc nuôi dưỡng thỏ đực giống có ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả phối giống, tỷ lệ đậu thai, số con đẻ ra trong một lứa và chất lượng thỏ con. Có thể sử dụng thỏ đực ở độ tuổi từ 6 tháng đến 3 năm tuổi và chỉ nên cho phối giống tối đa 1 lần/ngày.
Thỏ cái sinh sản
Thỏ cái bắt đầu động dục và có thể chịu đực khi 4-5 tháng tuổi. Chu kỳ động dục của thỏ từ 10-16 ngày và thời gian kéo dài từ 3-5 ngày. Thỏ động dục sớm hay muộn là do thể lực, sức khỏe, chế độ dinh dưỡng và môi trường khí hậu quyết định. Khi thấy thỏ lâu ngày không động dục, không phối giống được thì phải xem xét xác định nguyên nhân để có biện pháp khắc phục kịp thời.
Nhận biết thỏ mang thai và cho thỏ đẻ
Cách nhận biết thỏ mang thai
10 ngày sau khi cho phối giống, bà con nên tiến hành khám thai để chắc chắn rằng thỏ cái đã mang thai. Nếu chưa thì sẽ cho chúng phối giống ở chu kỳ tiếp theo. Bà con không nên khám thai cho thỏ sau ngày thứ 18. Bà con dùng tay vuốt nhẹ từ tử cung đi qua thành bụng đến vùng xương chậu, ở cạnh cột sống, nếu có chửa thì phần này sẽ mềm ở dạng hòn cục nhỏ bằng đầu ngón tay.
Ngoài ra, bà con có thể quan sát nếu mang thai, thỏ sẽ tự nhổ phần lông ở bụng để ủ ấm cho con. Chúng sẽ đi chậm, có biểu hiện dữ, không thích vui đùa, chạy nhảy. Chu kỳ mang thai của thỏ cái kéo dài khoảng trên dưới 30 ngày. bà con nên bổ sung đủ dinh dưỡng, đảm bảo khẩu phần ăn. Đặc biệt là nguồn thức ăn giàu đạm giúp chúng khỏe mạnh, sinh sản tốt.
Cho thỏ đẻ
Trước khi đẻ, bà con đặt vào lồng nuôi ổ đẻ theo kích thước của từng con. Thỏ đẻ khá nhanh, hầu như không cần đến sự giúp đỡ khác. Sau khi đẻ, chúng thường cắn vùng lông ở bụng để lót ổ cho thỏ con. Khi đẻ, nhau thai của thỏ sẽ tự ra, ta cần quan sát và mang đi chôn ngay. Sau khi đẻ, thỏ con cần được bú đầy đủ để nâng cao tỉ lệ sống sót.
Bà con lưu ý dọn dẹp giữ vệ sinh chuồng nuôi thỏ, lồng nuôi sạch sẽ nếu không sẽ xuất hiện mầm bệnh gây hại cho cả mẹ và con, đặc biệt là các bệnh truyền nhiễm. Ngoài ra, khi đẻ xong, thỏ mẹ rất khát nước do kiệt sức, lúc này cần cho chúng uống đủ nước nếu không khi chúng quay lại liếm đàn con, chúng có thể ăn thịt những đứa con mà mình vừa đẻ ra một cách thích thú.
Quy trình chăm sóc thỏ con
Giai đoạn thỏ con bú mẹ
Sau khi thỏ đẻ xong phải kiểm tra số lượng con và loại ngay những con bị chết. Sau đó tiến hành ủ ấm ngay cho thỏ con bằng chất lót ổ. Mỗi ngày thỏ mẹ chỉ vào ổ cho con bú 1 lần, vì thế sau khi thỏ con bú mẹ xong nên đưa ổ đẻ ra khỏi lồng thỏ mẹ đậy nắp cẩn thận để thỏ mẹ được yên tĩnh.
Thỏ sơ sinh nặng 40-60 g, thỏ con sinh ra sau 14-15 giờ mới bắt đầu cho bú mẹ. Thỏ con mới sinh ra không có lông, có hình dạng giống như chuột, 12 ngày mở mắt. Trong 18 ngày đầu, thỏ con sống và phát triển hoàn toàn bằng sữa mẹ, đây là giai đoạn quyết định đến tỷ lệ nuôi sống của thỏ con.
Sau 18 ngày thỏ con có thể ra khỏi ổ, thỏ con được để trong lồng cùng với mẹ và tập ăn thức ăn của thỏ mẹ. Thức ăn cần bổ sung thêm thức ăn thô xanh là loại rau, lá, cỏ non để thỏ con có thể tập ăn. Khi thỏ con được 23-25 ngày tuổi. Cơ thể thỏ con đã có thể hấp thụ được 50% chất dinh dưỡng từ thức ăn ở bên ngoài. Sau 30 ngày có thể cai sữa cho thỏ con. Lúc này trọng lượng đạt 400-500 g/con là tốt.
Sau khi cai sữa
Giai đoạn này thỏ con ăn chưa nhiều và khả năng tiêu hoá các loại thức ăn được cung cấp từ bên ngoài chưa cao nên cần cho ăn thức ăn dễ tiêu, bảo đảm chất lượng. Sau khi cai sữa nên cho thỏ ăn theo khẩu phần định lượng tăng dần (thỏ con ở giai đoạn từ 3 – 8 tuần tuổi có tốc độ tăng trưởng cao nhất). Bắt đầu từ tuần thứ 9 (giai đoạn vỗ béo thỏ thịt). Nên cho ăn tự do với những loại thức ăn giàu năng lượng, thức ăn thô có mức độ. Đến 14 tuần tuổi tăng trọng chậm và tiêu tốn thức ăn nhiều. Vì vậy, không nên nuôi thỏ thịt quá 14 tuần tuổi.
Một số bệnh thường gặp ở thỏ
Bệnh xuất huyết
Là bệnh truyền nhiễm lây lan rất nhanh, bệnh chủ yếu xảy ra ở thỏ lớn từ 1,5 tháng tuổi trở lên. Khi thỏ bị bệnh, thỏ lờ đờ, bỏ ăn trong thời gian ngắn rồi chất hàng loạt. Trước khi chết thỏ giãy giụa, quay vòng, máu ộc ra ở mồm, mũi; gan sưng to, bở; vành tim, phổi, khí quản xuất huyết. Phòng bệnh bằng vaccine VHD bại huyết và không có thuốc điều trị.
Bệnh vảy ghẻ
Biểu hiện thỏ ngứa, rụng lông và có vảy, khô, cứng (chủ yếu ở tai, chân và mũi). Đôi khi dưới vảy ghẻ có mủ do nhiễm trùng gây viêm da. Cách phòng bệnh hiệu quả là thường xuyên tẩy uế, vệ sinh chuồng trại. Cách ly thỏ ghẻ và điều trị.
Bệnh cầu trùng
Xuất hiện trong điều kiện vệ sinh kém. Thỏ kém ăn, xù lông, phân lỏng. Thường xuyên vệ sinh sát trùng chuồng trại để phòng bệnh. Điều trị bệnh bằng cách sử dụng Anticoc, HanE trộn với thức ăn tinh với liều 0,1-0,2g/kg thể trọng.
