Trong ngành chăn nuôi gia cầm mà cụ thể là nuôi gà, tùy theo mục đích nuôi lấy trứng hay chuyên lấy thịt, mà các trang trại sẽ tách tỷ lệ trống/mái khác nhau. Từ đó, công việc xác định và phân loại giới tính gà con để tiếp tục đưa ra phương pháp chăn nuôi thích hợp là 1 trong những khâu được chú trọng. Những năm gần đây ở vùng ngoại thành thủ đô Hà Nội, nghề soi lỗ huyệt gà phân biệt giới tính mang lại thu nhập chính cho một số người nuôi sống bản thân và gia đình của họ. Ngành nghề soi giới tính gà này được ví von cao hơn lương giám đốc nhưng phải là ai trong nghề thì mới hiểu hết nỗi vất vả của nó.
Mục Lục
Người làm nghề cho biết
“Căn cứ phân biệt đơn giản nhất là dựa vào lỗ huyệt gà (tĩ gà). Con trống sẽ có gai giao phối, đó là một cái nốt tròn, bóng, đỏ, còn gà mái thì không có”, chị Nguyễn Thị Dung, 32 tuổi, chủ lò ấp gà tại Hoài Đức, Hà Nội tiết lộ bí quyết. Chia sẻ với báo chí, chỉ khoảng một tiếng, chị đã phân loại được khoảng 1.200 con gà con.
Chị Mến trú tại xã Đức Giang (huyện Hoài Đức, Hà Nội) cũng đã có 15 năm gắn bó với công việc soi giới tính gà. Mỗi đợt đợt cao điểm phân loại giới tính gà. Có ngày, người thợ này làm tới 11 tiếng/ngày. Chọn được 10.000 con gà trống/mái khác nhau.
Chị được trả công 200-300 đồng/con, tính ra, có ngày cô có thể kiếm tiền triệu. Lành nghề như Mến không nhiều, nên vào chính vụ nhiều khi cô nhận việc từ nhiều trang trại khác nhau để làm thêm. Mỗi tháng, Mến thu về hơn 50 triệu đồng từ công việc soi “tĩ” gà.
Chỗ làm việc và dụng cụ rất đơn giản
Chỗ làm việc của Dung hay Mến khá đơn giản, chỉ có chiếc bóng đèn sợi đốt, các khay đựng gà và một lọ đựng phân gà. Một tay, họ nhặt và bóp phân gà ra chiếc lọ; một tay nhấn vào hậu môn để lỗ huyệt lòi ra. Chỉ vài giây “soi tĩ”, từng con trống/mái sẽ được phân loại sang các khay khác nhau. Ngoài lành nghề, những người thợ cho biết, quan trọng là thời điểm soi giới tính. Thông thường, sau khi gà nở khoảng 2 -3 tiếng thì có thể phân biệt được.
Lương cao như giám đốc nhưng vất vả tương xứng
Dù nghề phân biệt giới tính của gà qua lỗ huyệt mang lại nguồn thu nhập cao. Nhưng không nhiều người gắn bó với nghề này. Theo chủ các trại gà, dù nhiều người chăn nuôi đã lâu năm. Nhưng vẫn chưa phân biệt chính xác được giới tính từng con. Chưa kể, công việc có thể phải ngồi rất lâu cả chục tiếng đồng hồ; trong điều kiện lò ấp nóng bức, mùi hôi tanh của phân gà.
“Cái gì cũng có cái giá của nó”, một thợ soi giới tính gà tại Đông Anh, Hà Nội nói.
Người này cho biết, anh đã bỏ ra gần 50 triệu đồng để theo khóa học phân biệt gà trống/mái. Thay vì phải thuê người thời vụ và cao điểm thường “cháy” nhân công. Anh đã tự đầu tư cho bản thân để vừa quản lý trang trại, vừa làm luôn công việc “khó nhằn” này.
Kiến thức là một phần, kinh nghiệm quyết định độ chính xác
Mặc dù vừa học vừa thực hành, khoảng 6 tháng có thể làm được nhưng để đạt đến độ chính xác cao thì cần kinh nghiệm 2-3 năm. Công việc không hề đơn giản, ngoài kinh nghiệm thì những kiến thức cơ bản về từng giống gà cũng cần nắm được thật kỹ.
“Có những thời điểm vàng để soi hậu môn gà. Ví dụ như sau khi gà nở 2-3 tiếng phải soi ngay. Bởi nếu hậu môn của con gà đã khô thì các dấu hiệu phân biệt sẽ khó hơn. Tốn nhiều thời gian và cần nhiều kinh nghiệm khác để phân biệt chúng. Học rồi mới thấy vì sao nghề này được trả công cao, nhưng khát người. Nhưng không phải ai học xong cũng có thể làm nghề thành thạo. Để có thể phân biệt được gà trống, gà mái thì phải có kinh nghiệm và độ nhạy bén của mỗi người.
Có những người học xong rồi cũng bỏ nghề. Vì độ chính xác không cao trong việc soi giới tính gà”, anh này chia sẻ.
Ở các quốc gia khác, công việc này thu nhập khá cao
Không chỉ ở Việt Nam, tại nhiều quốc gia, đơn cử như Hàn Quốc, công việc soi giới tính gà con cũng cho thu nhập khá, với mức gần 70 triệu KRW/năm (hơn 1,3 tỷ đồng). Những người làm nghề này có thể phân loại trung bình 10.000 gà con mỗi ngày. Trong 1 tiếng đồng hồ phải phân loại được trên 700 con gà nên yêu cầu rất cao về thể lực và khả năng tập trung.
Theo Cục Thống kê Anh, mức lương trung bình hàng năm cho một kỹ thuật viên phân loại giống gà là 40.000 GBP, khoảng 67.000 USD. Những kỹ thuật viên hàng đầu thậm chí kiếm được tiền tỷ mỗi năm. Ở 1 số quốc gia, người thợ làm công việc này buộc phải hoàn thành chương trình đào tạo; tại một tổ chức giáo dục tư nhân hoặc phòng nghiên cứu giống gà.
