Ngày 19-10, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) đã tổ chức hội nghị trực tuyến tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW. Qua đó tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể và 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã (HTX) năm 2012 trong lĩnh vực nông nghiệp. Theo Bộ NN-PTNT, sau 20 năm thực hiện theo Nghị quyết 13, số lượng HTX nông nghiệp đã tăng lên con số 12.569.
Từ năm 2012 đến nay, trung bình mỗi năm đã tăng thêm 800 HTX, sự phát triển của HTX biểu hiện vô cùng rõ rệt. Năm 2020, doanh thu của các HTX đạt bình quân 2,44 tỉ đồng/năm, thu nhập bình quân của người lao động thường xuyên đạt 40,5 triệu đồng/năm, gấp 9,1 lần so với vào năm 2001.
Mục Lục
Những hạn chế của HTX
Dù vậy, bên cạnh những kết quả đạt được về kinh tế tập thể. Hoạt động HTX vẫn còn bộc lộ những hạn chế, bất cập. Trong đó, quá trình tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết 13 còn chậm. Một số cấp ủy Đảng, chính quyền các địa phương còn lúng túng. Thiếu biện pháp, giải pháp cụ thể, thậm chí chưa thực sự quan tâm đúng mức đến kinh tế tập thể, HTX.
Số lượng HTX thành lập mới tăng mạnh nhưng số hoạt động có hiệu quả còn thấp, thiếu bền vững. Quy mô thành viên và doanh thu của các HTX nông nghiệp còn nhỏ bé. Các dịch vụ sơ chế, chế biến, bảo quản, số lượng HTX có khả năng liên kết hiệu quả; với doanh nghiệp, chế biến và tiêu thụ nông sản cho thành viên HTX và nông dân cũng chưa nhiều. Chỉ đạt khoảng 24% tổng số HTX.
Ông Nguyễn Quốc Bảo, Chủ tịch HĐQT HTX Nông nghiệp bưởi da xanh Bến Tre, cho biết khó khăn hiện nay đối với HTX là tìm được người lãnh đạo, quản lý. Bởi muốn nông dân gắn bó thì HTX phải kinh doanh có hiệu quả, có lợi nhuận. Đáp ứng được mong muốn của các thành viên. Từ đó mới thu hút thêm nhiều thành viên tham gia và gắn bó với HTX. Nếu chưa làm được điều này, HTX chưa thể làm tốt vai trò và rất khó nâng cao được hiệu quả của mình; trong việc tổ chức sản xuất và cơ cấu lại nông nghiệp.
Không tách rời của kinh tế phi nông nghiệp ở nông thôn
Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan đề nghị các địa phương quan tâm thực sự đến sự phát triển của HTX. Coi HTX là một phần của kinh tế nông thôn và không thể tách rời của kinh tế phi nông nghiệp ở nông thôn.
“HTX không phải là doanh nghiệp mà là sự hợp tác. Để cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển nông nghiệp. Là trụ đỡ của nền kinh tế trong những lúc khó khăn. Chiều sâu của kinh tế nông thôn tạo ra những cộng đồng hợp tác ở nông thôn. Chia sẻ và kết nối với các doanh nghiệp ngoài nông thôn. Tính kết nối đó mới tạo ra sức bền vững của nông thôn. Nhà nước đầu tư nông nghiệp sẽ không thành công nếu không có HTX. Đầu tư khoa học công nghệ cho nông nghiệp mà không có HTX cũng không thành công. Muốn đa dạng hóa sản phẩm kể cả đầu vào và đầu ra thì không có cách nào khác phải có sự tham gia của HTX…” – Bộ trưởng nhấn mạnh.
Hợp tác xã là gì?
Hợp tác xã là tổ chức kinh tế tập thể, đồng sở hữu, có tư cách pháp nhân. Do ít nhất 07 thành viên tự nguyện thành lập và hợp tác tương trợ lẫn nhau; trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm. Nhằm đáp ứng nhu cầu chung của thành viên. Trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lý hợp tác xã.
Hợp tác xã là một mô hình tổ chức kinh tế phổ biến từ lâu. Và được khuyến khích phát triển ở Việt Nam, tồn tại song hành cùng với các loại hình doanh nghiệp tại Việt Nam. Việc thành lập hợp tác xã cũng giống với việc thành lập công ty. Đều phải đăng ký tại Cơ quan có thẩm quyền. Theo Điều 29 Luật Hợp tác xã 2012, cơ cấu tổ chức hợp tác xã gồm đại hội thành viên, hội đồng quản trị, giám đốc (tổng giám đốc); và ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên.
